ديده بان

سازمان پیمان آتلانتیک شمالی یا ناتو (به انگلیسی: North Atlantic Treaty Organization با مخفف NATO) در ۴ آوریل ۱۹۴۹ میلادی (۱۵ قوس / فروردین ۱۳۲۸) با هدف دفاع جمعی در واشنگتن پایه‌گذاری شد

ناتو سازماني است كه در دوران پس از جنگ جهاني دوم براي اجراي پيمان آتلانتيك شمالي در

 سال ۱۹۴۹ تشكيل شد. در سال هاي اوليه بعد از جنگ جهاني دوم و در واكنش به توسعه طلبي

هاي شوروي سابق در كشورهاي اروپاي شرقي و مركزي در ماه مارس سال ۱۹۴۸ پنج كشور

انگليس، فرانسه، بلژيك، هلند و لوكزامبورگ با امضاي معاهده بروكسل اتحاديه دفاع جمعي را

تشكيل دادند. سپس آنها از كشورهاي دانمارك، ايسلند، ايتاليا، نروژ و پرتغال دعوت به پيوستن به

اين فرايند كردند. دو ماه بعد با پيوستن كانادا و آمريكا به اين جمع در چهارم آوريل سال ۱۹۴۹

پيمان آتلانتيك شمالي در واشنگتن به امضا رسيد و سازمان ناتو تشكيل شد وبه طرز گسترده‌اى

جهت خنثى كردن هر گونه حمله‌اى از سوى شوروى سابق به كشورهاى غيركمونيستى اروپايى

غربي، سازماندهى شد. ناتو نه تنها براى خنثى كردن حملات كشورهاى كمونيستي، بلكه همچنين

جهت حفظ صلح ميان دشمنان پيشين در اروپاى غربى بنا شده بود.

از سال ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۴ میلادی، ده کشور کمونیستی سابق به عضویت ناتو در آمدند و شمار

اعضای ناتو به بیست و شش کشور افزایش یافت.  در سال ۲۰۰۸ تلاش هایی برای گسترش

ناتو به حوزه بالتیک وپیشروی مرزهای ناتو به نزدیکی مرزهای روسیه انجام گرفت که در این

بین با شروع مذاکرات برای عضویت سه کشور آلبانی، کرواسی و مقدونیه در ناتو موافقت شد

ولی درابتدا مخالفت هایی با عضویت گرجستان و اکراین که هم‏مرز با روسیه می باشند صورت

گرفت در نهایت پس از شروع جنگ اوستیای جنوبی ۲۰۰۸ حمایت ها برای عضویت گرجستان

افزایش یافت

 

اعضاي ناتو (NATO) عبارتند از: اسپانیا، استونی، اسلوواکی، اسلوونی، انگليس، ایتالیا، 

ايسلند، آلمان، آمريكا،  بلژیک، بلغارستان، پرتغال، تركيه، جمهوری چک، دانمارک، رومانی،

فرانسه، كانادا، لتوني، لوكزامبورگ، لهستان، لیتوانی، مجارستان، نروژ، هلند و یونان عضو آن

هستند.

نامزدهای عضویت: آلبانی – کرواسی- جمهوری مقدونیه یوگوسلاوی سابق

مقر ناتو: ابتدا در فرانسه قرار داشت اما پس از آن كه ژنرال دوگل سال ۱۹۶۶ در اعتراض به

سيطره آمريكا بر اين سازمان از فرماندهي نظامي ناتو خارج شد مقر سازمان  به بروكسل بلژیک منتقل شد.

زبان رسمی سازمان: انگلیسی و فرانسوی است مطابق ماده 14:

این پیمان که متون انگلیسی و فرانسه آن هر دو معتبر می باشند، نزد دولت ایالات متحده سپرده می شود. حسب وظیفه، دولت ایالات متحده نیز نسخه های مورد تایید آن را برای دولت های امضا کننده پیمان می فرستد. 

 

اهداف ناتو:

اهداف ناتو در دوران جنگ سرد

ناتو در فضاي پر تنش پس از جنگ جهاني دوم كه سرشار از رقابت هاي تسليحاتي و عرض اندام دو ابرقدرت بود توانست به اهداف خود دست يابد.

اين اهداف خلاصه مي شد در دفاع سرزميني از اروپاي غربي و بازدارندگي بلوك شرقي، شوروي.

علاوه بر اين هدف اصلي كه ناتو به آنها دست پيدا كرد اهداف جانبي مهم ديگري نيز وجود دارد كه ناتو آنها را دنبال و به دست آورد.

از جمله اينها مي توان به توجيه حضور آمريكا در اروپا براي افكار عمومي خود اروپاييان و آمريكايي ها اشاره كرد.

هدف ديگر ناتو به عنوان يك پيمان دفاعي- امنيتي نه تنها از تجاوز خارجي جلوگيري بلكه براي اعضاي خود محدوديتهايي را ايجاد كرد كه علي رغم اختلافات اساسي، اعضا بتوانند همديگر را تحمل كنند. همچنين ناتو باعث پذيرش نظامي آلمان خلع سلاح شده در اروپا گرديد. به طوري كه آلمان را به عنوان يك متحد در خط مقدم مطرح كرد و خط سركشي دوباره آنها كه باني دو جنگ جهاني بودند را از بين برد.

مطابق اساسنامه ناتو كه منطبق با ماده 51منشور ملل متحده در جهت تحقق امنيت جمعي و مقابله با تجاوز و حفظ صلح بين المللي شكل گرفته است، دغدغه اصلي پيمان، دفاع از كشورهاي عضو و امنيت منطقه اي است

ماده 2 پیمان مقرر میدارد:

دولت ها در راستای توسعه روابط بین الملل صلح آمیز و دوستانه، از طریق تقویت نهادهای آزاد خود، فراهم آوردن فهم بهتر از اصولی که این نهادها بر اساس آن ها ایجاد شده اند و ایجاد شرایط ثبات و رفاه، همکاری خواهند کرد. آن ها به سمت حذف تعارضات در سیاست های اقتصادی بین المللی خود حرکت کرده و زمینه های همکاری را در میان خود فراهم خواهند نمود.

ماده 5

دولت ها توافق دارند که حمله ای مسلحانه علیه یک یا چندی از آن ها در اروپا و امریکای شمالی، به معنای حمله ای علیه تمامی آن ها تلقی خواهد شد و در نتیجه آن ها موافقت می نمایند در صورتی که اینچنین حمله ای اتفاق افتد، هر یک از آن ها، در راستای عمل به حق دفاع انفرادی یا دسته جمعی از خود بر اساس ماده 51 منشور سازمان ملل، دولت یا دولت های مورد حمله قرار گرفته را از طریق اقدامات آنی، هرآنچه که ضروری می نماید، به صورت انفرادی یا به اتفاق دیگر دولت ها، مساعدت نمایند تا امنیت را در منطقه آتلانتیک شمالی بازگردانده و برقرار نمایند که می تواند شامل استفاده از نیروهای مسلح نیز باشد.

 

هر گونه حمله مسلحانه و اقدامات اتخاذ شده در نتیجه آن فورا به شورای امنیت گزارش خواهد شد. این اقدامات زمانی که شورای امنیت اقدامات لازم را جهت بازگرداندن و برقراری صلح و امنیت بین المللی اتخاذ نماید، متوقف می شود.

ماده 6

در راستای ماده 5، یک حمله مسلحانه به یکی از دولت ها، این موارد را در بر می گیرد:

در قلمرو هر یک از دولت ها در اروپا یا امریکای شمالی، در قلمرو الجزایر تحت حکومت فرانسه(2)، در قلمرو یا در جزایری که تحت صلاحیت قانونی هر یک از دولت ها در منطقه آتلانتیک شمالی در شمال مدار راس السرطان قرار می گیرند.

 علیه نیروها، کشتی ها و یا هواپیماهای هر یک از دولت ها، زمانی که در این مناطق یا هر منطقه دیگری در اروپا که نیروهای تصرف کننده هر یک از این دولت ها در تاریخ لازم الاجرا شدن این پیمان مستقر هستند یا در دریای مدیترانه و یا منطقه آتلانتیک شمالی در شمال مدار راس السرطان.

 

ماده 2

دولت ها در راستای توسعه روابط بین الملل صلح آمیز و دوستانه، از طریق تقویت نهادهای آزاد خود، فراهم آوردن فهم بهتر از اصولی که این نهادها بر اساس آن ها ایجاد شده اند و ایجاد شرایط ثبات و رفاه، همکاری خواهند کرد. آن ها به سمت حذف تعارضات در سیاست های اقتصادی بین المللی خود حرکت کرده و زمینه های همکاری را در میان خود فراهم خواهند نمود.

 

ماده 3    مقرر میدارد

دولت ها به منظور دستیابی هرچه بیشتر به اهداف این پیمان، به صورت انفرادی یا مشترکاً، بوسیله خودیاری و کمک های متقابل به صورت مداوم و مؤثر، ظرفیت های فردی یا جمعی خود را حفظ کرده و توسعه می دهند تا در مقابل حملات مسلحانه مقاومت نمایند.  

همان‌طور كه ملاحظه كرديد مواد 3 و 5  پيمان آتلانتيك شمالي، اساس همبستگي سياسي، ادغام نظامي و دفاع دسته جمعي را تشكيل مي‌دهند و ماده دوم اين منشور نيز به سياست‌هاي اقتصادي كشورهاي عضو پرداخته است بنابراين پيمان آتلانتيك شمالي داراي دوجنبه است. ازيك سو اهميت پيشرفت اقتصادي و اجتماعي را موردتأكيد قرارمي‌دهد و ازسوي ديگر براتخاذ يك سياست امنيتي مبتني برحق دفاع جمعي تأكيد مي‌كند.

 

تشكيلات و اركان ناتو

 

تشكيلات سازمان پيمان آتلانتيك ‌شمالي را مي‌توان به سه ‌بخش اصلي تقسيم نمود:
1- شوراي آتلانتيك ‌شمالي
2- دبيرخانه
3- كميته نظامي

دراين ساختار، شورا، دبيرخانه و ارگان‌هاي زيرمجموعه‌ي آن‌ها بخش غيرنظامي، و كميته نظامي و نهادهاي زيرمجموعه آن بخش نظامي ناتو را تشكيل مي‌دهند.

شوراي آتلانتيك‌شمالي

شوراي آتلانتيك‌شمالي ركن اصلي ناتو است. همه كشورهاي عضو درآن نماينده دارند و داراي حق رأي مساوي هستند. يك دبيركل، شوراى ياد شده را هدايت مى‌كند که همواره يك اروپايى براى تصدى اين پست انتخاب شده است.  تصميم‌گيري در شوراي ناتو بر اساس اتفاق آراء انجام مي‌گيرد و هر كشور تنها حق يك رأي دارد. اين شورا در دوسطح تشكيل جلسه مي‌دهد:

1-شوراي وزيران
2- شوراي نمايندگان دائم

 

اجلاس شوراي وزيران: 

اجلاس شوراي وزيران، سالانه دو تا سه بار تشكيل مي‌شود و بسته به موضوع كار شورا، يك يا چند وزير به نمايندگي از هر كشور عضو درآن شركت مي‌كنند. رياست اين شورا در هر اجلاس برعهده‌ي وزيرخارجه يكي از كشورهاي عضو است.
شوراي وزيران مسووليت تعيين خط مشي‌هاي كلي سازمان، رسيدگي و اخذ تصميم درمورد مسائل سياسي و اموراساسي، اداري و مالي پيمان، همچنين برقراري ارتباط ميان مقامات نظامي

و غيرنظامي را عهده دار است.

 

 

اجلاس شوراي نمايندگان دائم :

اجلاس شوراي نمايندگان دائم نيزدرسطح نمايندگان دائم كشورها كه همواره در بروكسل حضور دارند، برگزار مي‌شود. اين اجلاس هر هفته يك تا دوجلسه خواهد داشت. وظايف شوراي نمايندگان دائم، مطالعه مقدماتي و ارائه‌ي پيشنهاد درباره‌ي اموري است كه اتخاذ تصميم در مورد آن‌ها بايد از سوي شوراي وزيران به عمل آيد، همچنين شوراي نمايندگان دائم مسوليت تعقيب سياست‌ها و تصميم‌هايي كه درسطح شوراي وزيران اتخاذ شده است را برعهده دارند.

گروه‌ها، كميته‌ها و مؤسسات تخصصي شوراي آتلانتيك شمالي :

شوراي آتلانتيك‌شمالي‌ (ناتو) علاوه‌براين دو شورا، تعدادي گروه و كميته تشكيل داده است تا مسائل مختلف سياسي، اجتماعي ، فرهنگي و غيره را كه به اين گروه‌ها يا كميته‌ها ارجاع مي‌شود، مورد مطالعه قراردهند. مهمترين اين كميته‌ها عبارتنداز: كميته مشاوران سياسي، كميته مشاوران اقتصادي، كميته بررسي سالانه، كميته تسليحات، كميته بودجه نظامي و...

اين كميته‌ها نظارت خود را درغالب توصيه يا پيشنهاد، در اختيار شوراي ناتو قرارمي‌دهند. علاوه ‌براين كميته‌ها، شوراي ناتو داراي موسسات تخصصي‌اي نظير «كالج دفاعي ناتو»، گروه «مشاوره براي توسعه»، «گروه تحقيقات فضايي»، «مركز تحقيقات زيردريايي» و «موسسه ارتباطات» است.

دبيرخانه:

ركن ديگر سازمان آتلانتيك‌شمالي، دبيرخانه اين سازمان است كه در رأس آن دبيركل قراردارد. دبيركل توسط شورا انتخاب و به كارگمارده مي‌شود. دبيركل رئيس شوراي نمايندگان دائم است و رياست جلسات شوراي نمايندگان و مسئوليت اداره دبيرخانه و امورمختلف شورا را برعهده دارد. دبيركل هم‌چنين مسائل گوناگون را براي تبادل نظر به شورا پيشنهاد مي‌كند. وي به هنگام بروز اختلاف ميان كشورهاي عضو پيشنهادهايي براي حل اختلافات ارائه مي‌كند و اقدامات لازم را انجام مي‌دهد.

كميته نظامي

از ديگر نهادهاي پيمان ناتو، كميته‌ي نظامي است كه عالي‌ترين ركن نظامي ناتو محسوب مي‌شود. كميته نظامي را شوراي وزيران تعيين‌كرده و اختياراتي خاص را به آن تفويض مي‌كند. اين كميته متشكل از رؤساي ستاد ارتش كليه كشورهاي عضو است و دربرابر شورا مسئول و پاسخگوست.

جلسات كميته نظامي دائمي نيست، اما حداقل دوبار در سال و يا زماني كه ضرورتي ايجاب نمايد تشكيل مي‌شود. وظيفه كميته‌ي نظامي ارائه راه‌حل‌هاي مناسب براي مسائل نظامي به شوراي آتلانتيك‌شمالي است. رياست كميته هربار بر عهده يكي از اعضاست. برنامه‌ريزي و استمرار كار اين كميته را تشكيلاتي اجرائي كه نظامي است و «گروه دائم» نام دارد بر عهده دارد.

درسال 1952 در كنفرانس ليسبون كميته‌اي به نام «كميته نمايندگان نظامي» تأسيس كرد كه نهادي دائمي است. اين نهاد متشكل از گروه دائم و نمايندگان ساير كشورهاي عضو است و مقرّ آن در واشنگتن قرار دارد. ‌«كميته‌ي نمايندگان نظامي» با دادن اطلاعات و اخبار لازم با كميته‌ي نظامي همكاري دارد.

زير نظر اين كميته نظامي، سازمان‌هايي فعاليت دارند كه ازجمله آن‌ها مي‌توان به «آژانس استانداردهاي نظامي»، «گروه مشاوران تحقيقات و توسعه فضايي» و «كالج دفاعي پيمان آتلانتيك‌شمالي» اشاره كرد.

امـّا فرماندهي عالي نظامي از مهم‌ترين سازمان‌هايي ست كه زير نظر كميته‌ي نظامي فعاليت دارند.

فرماندهي عالي نظامي ناتو

نيروهاي نظامي عضو پيمان ناتو را مي‌توان به سه دسته زير طبقه‌بندي كرد:

1-نيروهايي كه تحت فرماندهي مستقيم ناتو قراردارند
2- نيروهايي كه دوّل عضو پذيرفته‌اند درصورت وقوع جنگ با بسيج عمومي دراختيار ناتو قراردهند.
3- نيروهايي كه تحت فرماندهي ملي كشورهاي عضو پيمان ناتو قراردارند.

فرماندهي سازمان آتلانتيك‌شمالي ازنظر جغرافيايي و سياسي به سه فرماندهي نظامي و يك گروه طرح‌ريزي ناحيه‌اي تقسيم شده است. حدود اختيارات هريك از فرماندهي‌ها با توجـّه به عوامل مختلف ازجمله جنگ و صلح فرق مي‌كند.

الف: فرماندهي عالي اروپا (SACEUR)

قلمرو اين فرماندهي از دماغه شمال تا درياي مديترانه و از اقيانوس اطلس تا شرق تركيه است. اين فرماندهي خود داراي فرماندهي‌هاي تابعه ذيل است:

1-فرماندهي شمال اروپا
2-فرماندهي مركز اروپا
3- فرماندهي جنوب اروپا

ب: فرماندهي منطقه اقيانوس اطلس (SACLAND) حوزه آتلانتيك

قلمرو اين فرماندهي از قطب شمال تا مدار رأس السرطان و از آب‌هاي ساحلي آمريكاي‌شمالي تا آب‌هاي ساحلي اروپا و آفريقا و پرتقال امتداد دارد. اين فرماندهي خود داراي فرماندهي‌هاي تابعه به شرح ذيل است:

1- فرماندهي غرب اقيانوس اطلس
2- فرماندهي شرق اقيانوس اطلس
3- فرماندهي ناوگان تخريبي اقيانوس اطلس

ج: فرماندهي كانال مانش:

قلمرو اين فرماندهي كانال مانش و جنوب آب‌هاي درياي شمال است.

د: گروه طرح‌ريزي ناحيه‌اي كانادا و ايالات متحده آمريكا:

اين گروه كه حوزه مسئوليت آن منحصربه آمريكاي شمالي است، طرح‌هاي دفاعي براي منطقه كانادا و ايالات متحده آمريكا را تدوين و به‌ كميته نظامي ارائه مي‌دهد. در دهه 1990 درپي فروپاشي اتحاد شوروي و انحلال پيمان ورشو، تغييراتي در ساختار ناتو به وجودآمد كه بيشترين اين تغييرات دربخش فرماندهي عالي نظامي بود. در پي اين تغييرات:

1-   فرماندهي عالي مانش حذف شد.
-2 تعداد فرماندهي اروپا از چهار فرماندهي به سه فرماندهي كاهش يافت به گونه‌اي كه فرماندهي اروپاي شمالي و منطقه انگلستان در يكديگر ادغام و تبديل به يك فرماندهي به نام فرماندهي شمال غرب شدند كه مسئوليت سرزمين‌هاي نروژ، انگليس، درياي بالتيك، مانش و درياي شمال را عهده‌دار شد. پايگاه اين فرماندهي در انگليس قرارداده شد.
همچنين تغييرات ديگري نيز درحوزه‌هاي امنيتي ساير فرماندهي‌هاي اروپا به پديد آمد.

 

 

 

از لحاظ ساختاري سه ساختار كلي در ناتو موجود مي باشد كه به اختصار نشان داده مي شود.

1- ساختار سياسي         2- ساختار نظامي            3- سازمان ها و نهادها

 

ساختار سياسي ناتو        

                  

1- بخش ديپلماسي عمومي

2- واحد امور آكادميك

3- كتابخانه – آرشيو

4- بخش مطبوعات

5- استوديوهاي راديو- تلويزيون

 6- خدمات اطلاعات همگرا

7- بخش اسناد و اطلاعات ناتو

8- مراكز تماس متحدين در كشورهاي همكار

9- امنيت از طريق علم

10- كميته چالش جوامع مدرن

 

-11دفتر امنيت ناتو

12- مديريت اجرايي

13- بخش استخدام نيرو

14 -برنامه آموزشي ناتو

15- بخش امور سياسي و سياست امنيتي

16- بخش عمليات

17- بخش طراحي و سياست دفاعي

18- بخش سرمايه گذاري دفاعي

19- سرفرماندهي مشورت فرماندهي و كنترل

20 - دفتر كنترل مالي

21- دفتر كميته بودجه

22 - سازمان پشتيباني و توليد

 

سازمان ها و نهادهاي ناتو

1- پشتيباني

2- توليد پشتيباني

3- استانداردسازي

4- طراحي اضطراري

5- مديريت ترافيك هوايي، دفاع هوايي

6- هشدار اوليه هواپايه

7- سيستم اطلاعات و ارتباطات

8- جنگ الكترونيك

9 -هواشناسي

10- اقيانوس شناسي نظامي

11- تحقيق و فناوري

14- آموزش و تربيت

15- دانشكده دفاعي

16- آموزشگاه

17- سيستم اطلاعات و ارتباطات

18- گروه آموزشي

 

شرایط عضویت در سازمان:

مطلبق ماده10 پیمان:  دولت ها ممکن است، به اتفاق آراء، از دیگر دولت های اروپایی دعوت کنند تا به منظور تقویت اصول این پیمان و همکاری در امنیت منطقه آتلانتیک شمالی به این پیمان ملحق شوند. هر دولتی که بدین نحو دعوت می شود می تواند با تسلیم اسناد الحاق به دولت ایالات متحده امریکا به عضویت این پیمان در آید. دولت ایالات متحده امریکا دریافت اینچنین سند الحاقی را به اطلاع تمامی دولت های عضو می رساند.

نحوه تجدید نظر در پیمان:

 بموجب ماده 12

با گذشت ده سال از اجرای این پیمان، یا بعد از آن، در صورت درخواست هر یک از دولت ها، دولت ها به منظور تجدید نظر در پیمان با یکدیگر مشورت می نمایند و در این راستا به فاکتورهایی که صلح و امنیت را در منطقه آتلانتیک شمالی تحت تاثیر قرار می دهند، شامل گسترش ترتیبات جهانی و منطقه ای به منظور برقراری صلح و امنیت بین المللی بر اساس منشور سازمان ملل، توجه می کنند.

نحوه جدایی از سازمان:

 مطابق ماده 13

با گذشت بیست سال از اجرای این پیمان، هر یک از دولت های عضو می تواند پس از ارائه اعلامیه ای به دولت ایالات متحده امریکا از عضویت کناره گیری نماید که دولت ایالات متحده نیز دریافت این اعلامیه را به اطلاع همه دولت های عضو می رساند.

توسعه ناتو و اقدامات خارج ازقلمرو :

نكته مهم اين‌جاست كه سازمان پيمان آتلانتيك ‌شمالي (ناتو)، بدون هياهو و جلب توجه زياد در حال تبديل شدن به سازماني تقريبـاً جهاني‌ ست. اين اتحاديه كه براي محافظت از اروپاي پس از جنگ دربرابر اتحاد جماهيرشوروي تأسيس شده بود اكنون اهداف خود را در اقصي نقاط جهان دنبال مي‌كند. ناتو دراين فرآيند هم گستره جغرافيايي و هم تنوع مأموريت‌هاي خود را بسط داده است و به اين منظور از طرح‌هايي، همچون «مشاركت آتلانتيك اروپا»، «مشاركت براي صلح» و «گفتگوي مديترانه» استفاده كرده است.

ضرورت اقدام در مناطق خارج از اروپا كه در ادبيات ناتو "خارج از قلمرو" خوانده مي‌شود، به طور روزافزوني مورد تأكيداين سازمان درحال گسترش است و بدين منظور، كميته‌ها و گروه‌هاي جديدي براي ارتباط با مناطق جديدي كه در حوزه فعاليت ناتو قرارمي‌گيرند تشكيل شده و يا در حال تشكيل است. همان‌طور كه به دنبال طرح مشاركت براي صلح، كميته‌اي براي ارتباط ميان ناتو و كشورهاي اروپايي با قفقاز و آسياي مركزي ايجاد شد، كميته‌ي ديگري نيز براي ارتباط هفت كشور طرح گفت‌وگوي مديترانه و ناتو ايجاد شد و اخيراً هم پيشنهاد تأسيس كميته‌اي براي همكاري ميان كشورهاي عربي حاشيه خليج فارس و ناتو طرح شده است كه مقدمات همكاري و عضويت اين كشورها را در سازمان ناتو سازماندهي كند. اين پيشنهاد به دليل توجه خاص سازمان ناتو درسال جديد ميلادي به منطقه خليج فارس طرح شده است، دراين راستا نمايندگان ناتو گفت‌ وگوها و جلسات زيادي را با كشورهاي عربي حاشيه خليج فارس انجام داده‌اند. همچنين بازديد‌هاي متعددي نيز از اين كشورها براي فراهم آوردن زمينه‌هاي همكاري آن‌ها با سازمان پيمان آتلانتيك‌شمالي به عمل آورد‌ه‌اند.

همچنین پس از آغاز جنگ افغانستان و جنگ عراق نیروهای ناتو حوزه فعالیت های خود را به داخل مرزهای این دوکشور نیز گسترش دادند.فعالیت ناتو در عراق منحصر به آموزش نظامی می شود. در افغانستان و در سال ۲۰۰۶ پس از درخواست هلند و آلمان نیروهای ناتو جایگزین نیروهای ایساف متعلق به سازمان ملل شدند.ناتو در سال ۲۰۰۸ رهبری ۴۷ هزار نیرو از ۴۰ کشور جهان را در افغانستان بر عهده داشت.