اهل ادب می‌گویند که بیعت از ماده بیع به معنی عهد، پیمان و پذیرش ریاست و حکومت کسی است.  

در اصطلاح عبارت است از تعهدی که شخص یا اشخاص به منظور اطاعت، پیروی یا وفاداری نسبت به شخص یا اشخاص دیگر می‌پذیرند و در مقابل شخص یا اشخاص بیعت شونده نیز وظیفه ی را بر عهده می‌گیرد.

بنا بر این بیعت سبب پیدایش مسئوولیت متقابل در طرفین عقد می‌گردد.

کارکرد

بیعت دارای دو نوع کارکرد است: 1- تاکیدی: عبارت است از پذیرش ریاست و حکومت و اعلام وفاداری و تعهد نسبت به شخص یا اشخاص. 2- انشایی: عبارت از اعطای حاکمیت و ریاست است. پرسش اصلی اینست که بیعت در عصر پیامبر دارای کدام یک از این دو  نوع کارکرد بوده است؟

عالمان دین گفته اند که آیات قرآن در این زمینه به دو دسته تقسیم شده است: 1- ایاتی که دلالت بر حاکمیت پیامبران اللهی به طور عام دارد. 2- آیاتی که دلالت می کند بر اینکه حاکمیت از سوی خداوند به آخرین پیامبر تفویض شده است.

از مجموع آیات و شواهد تاریخی آنچه که به دست می آید اینست که حاکمیت از سوی خداوند به پیامبر داده شده است و بیعت در زمان نبوی کارکرد تاکیدی را داشته است.

اما پس از پیامبر در عصر خلفا راشدین تغییر عمده در نقش و کارکرد بیعت بوجود آمد و بیعت کارکرد انشایی یافت. یعنی اعطای حاکمیت، ریاست.

تفاوت میان بیعت و انتخابات

برخی از اندیشمندان اسلامی میان بیعت و انتخابات تفاوتی قائل هستند.

1-   بیعت اینست که بیعت کننده خود را تسلیم امر بیعت شونده کند اما رای صرفا انتخاب کردن است نه تسلیم شدن.

2-   شکل و ابزار بیعت کردن، دست دادن است که نشانه ی تسلیمی بیعت کننده است اما ابزار انتخاب کردن، رای دادن است.

3-   ماهیت بیعت نوعی قرارداد و معاهده میان بیعت کننده از یکسو و بیعت پذیر از سوی دیگر است. اما ماهیت انتخابات ایجاد مسئوولیت و وظیفه و پست و مقام برای انتخاب شونده است.

4-   بیعت عقد لازم از سوی بیعت کننده است که عمل بر طبق آن واجب می باشد و مشمول قانون کلی اوفوا باالعقود است.